“We moeten onderscheid maken tussen wat iemand doet en wie iemand is”

In de nieuwe rubriek Een nieuw begin interviewt Nieuws.nl de komende tien weken iemand die in de gevangenis heeft gezeten en familie en partners van ex-gedetineerden.

In deze eerste aflevering is Alexandro Reyes-Rodriguez (32) aan het woord, die naar Alexander de Grote is vernoemd, drie dochters heeft, een boze puber was, de reflectie en liefde van zijn vader heeft gemist en momenteel zijn eerste boek schrijft over hoe je iemand kan bereiken die onbereikbaar is.

Zijn moeder komt uit Chili en leerde Alexandro’s vader in Alkmaar kennen. Hij erkende zijn zoon niet en vertrok na twee jaar naar Aruba. Alexandro vond de basisschool lastig, mede omdat de meeste kinderen een vader en een moeder hadden. Op zeer jonge leeftijd werd hij seksueel misbruikt tijdens een familiebezoek in Chili, wat zijn seksuele ontwikkeling heeft verstoord. “Er gebeurt iets in een dode hoek wat de rest van je leven bepaalt. Ik had als kind veel onrust en wist niet wat mannelijke liefde was. Zo begon ik gedrag te vertonen wat niet door de beugel kon. Ik was een gefrustreerd kind dat zich onbegrepen voelde.”

Rond zijn zesde kreeg zijn moeder een nieuwe relatie en kreeg Alexandro een halfzusje, waar hij heel blij mee was. “Zij was voor mij het mooiste geschenk.” Door zijn verstoorde seksuele ontwikkeling heeft hij rond zijn achtste zijn zusje hetzelfde aangedaan wat hemzelf was overkomen. Sinds die gebeurtenis ging het bergafwaarts met Alexandro. Hij sloeg op de vlucht voor zichzelf, had veel schaamte en angst, en kwam in aanraking met wiet. Door te blowen voelde hij zich rustig en kalm. Door zijn onhandelbare gedrag en vele ruzies belandde hij op zijn vijftiende in de jeugdgevangenis.

Toen Alexandro weer vrijkwam, wist hij diep van binnen dat hij het potentieel had om iets van zijn leven te maken. Hij wist alleen niet hoe. Rond zijn achttiende werd hij verdacht van een dodelijk steekincident. Na twee maanden in de volwassen gevangenis, toen de echte dader was opgepakt, werd Alexandro vrijgesproken. “Dit heeft een enorme impact op me gehad. Het was een traumatische ervaring.” Hij probeerde iets van het leven te maken, maar dit lukte niet. Hij ging coke dealen, raakte verslaafd aan zijn eigen spul en raakte alles kwijt. “Tot mijn 26^stewas ik een draaideur crimineel. Je raakt verslaafd aan een levensstijl, de straatcultuur.”

Alexandro is inmiddels 32 en heeft sinds zijn 26^steniet meer in de gevangenis gezeten.

“Ik kwam in aanraking met iemand die achter mijn masker kon kijken en me zag voor de persoon die ik daadwerkelijk ben. Achter dat masker zit iemand met intelligentie, passie, drive; iemand die de wereld heel veel te bieden heeft. Deze persoon wist het jongetje dat in mij zat te bereiken en wist ook dat daar een potentieel zat.”

“Naar de gevangenis gaan was een veroordeling die ik mezelf had opgelegd, voordat ik de gevangenis inging. Ik had mezelf veroordeeld vanuit de schaamte over wat ik iemand had aangedaan waar ik veel van houd. De gevangenis is uiteindelijk het resultaat van wat je daarvoor hebt gekozen. We worden opgevoed door het systeem en moeten als mensen aan een bepaald beeld voldoen. Als kleine jongen moet je passen in dat systeem. Doe je dat niet, dan val je erbuiten. Dit zijn de mensen die in de gevangenis zitten."

"Die hebben het niet vol kunnen houden en hebben gefaald. Uiteindelijk zijn we allemaal dezelfde mensen, alleen is de groep buiten de gevangenis zogenaamd geslaagd in het verstoppen van hun leed en het wegwerken van hun lelijke kanten. In de gevangenis laten mensen hun schaduwkant zien. We kijken als het ware naar onszelf, naar onze eigen lelijke kant. Daarom walgen we zo van gevangenissen, omdat we onszelf zien.”

“De afgelopen vijf jaar is een heel proces geweest. Een boom is niet zomaar een boom. Ik kwam er vrij snel achter dat mijn schaamte mijn grootste overwinning zou zijn en moest naar buiten treden, stoppen met verschuilen. Zo ben ik heel eerlijk over mijn detentie, het misbruik, de jaren dat ik een krantenwijk had en hoe mijn mentor mij geholpen heeft om in te zien wie ik ben en wat ik kan. Mensen zien mij als iemand die de moed heeft om zijn masker af te doen, waardoor ze kunnen zien wie ik ben.”

“Ik heb drie dochters en ik wijs ze erop wie ze echt zijn. Ik heb gesprekken met mijn oudste dochter Esmeralda over dat ze meer is dan haar lichaam. Zij is niet haar neus of haar mond, maar de persoon die daarin zit. Die is onzichtbaar. Ik leer haar dat ze vooral oplettend moet zijn in haar onzichtbare wereld. Daar bouw je, ontdek je en geef je vorm. Ik praat ook met haar over potentie. Dan geef ik haar een appelzaadje en vraag ik haar wat ze ziet. Een zaadje, zegt ze dan. Maar wat zit er in dat zaadje?"

"Dan moet ze hard nadenken. Daar zit een boom in en vruchten en zaden. Dat is hoe potentie in elkaar zit en zo ben jij ook. Alles zit in dat zaadje. Dat zaadje heeft wel de juiste omgeving nodig. Er zitten veel van dit soort zaadjes in de gevangenis. Die komen tot bloei in de juiste omgeving en als iemand hen ziet.”

“Persoonlijk leiderschap. Elk vak is belangrijk, maar als je als kind niet weet waar je je op richt, is het als varen zonder roer. Als je weet wie je bent, wat je wil en waar je heengaat, ga je alles gebruiken om daar te komen. Het onderwijs moet zich richten op het potentieel en hoe dat te gebruiken. En op wie we zijn als mens.”

“De oom van mijn vriendin. Hij liet mij zien dat mijn leven het resultaat was van een verkeerd zelfbeeld. Hij is een jaar lang elke zaterdag naar me toe gekomen. We spraken dan over de menselijke identiteit. Door hem ben ik naar YouTube filmpjes gaan kijken van Dr. Myles Munroe. Hierdoor ben ik veranderd, kon ik van de drugs afkomen en mijn leven betekenis geven. Ik ben mezelf toen weer richting gaan geven.”

“Naar buiten treden met mijn grootste schaamte en het afdoen van mijn masker en mijn ware gezicht tonen aan de wereld met al mijn kwetsbaarheden. Na de aanslag op Peter R de Vries hoorde ik dat de verdachte een 21-jarige jongen is. Tijdens een praatprogramma op tv zeiden ze dat we moeten stoppen met miljoenen euro’s investeren in gevangenissen en meer moeten inzetten op preventie. Daar gaat mijn boek over. Als samenleving kunnen we momenteel geen aansluiting vinden met deze doelgroep van jonge jongens die bereid zijn om ernstige delicten te plegen voor wat aanzien en geld. Mijn boek gaat over hoe we als maatschappij een relatie kunnen opbouwen met deze jongens.”

“We moeten inzien dat er een persoon achter dat masker zit en dat we bevooroordeeld zijn. Iemand zien met een laag diploma, maar vragen ons niet af wat zo iemand heeft meegemaakt. We moeten onderscheid maken tussen wat iemand doet en wie iemand is. Stel je voor dat er iemand op mijn twaalfde naar me toe was gekomen en mij bevestigd had dat wat ik gedaan heb, niet de rest van mijn leven hoeft te tekenen. En dat er veel potentieel in mij zit en ik een enorme bijdrage kan leveren aan de wereld. Stel jezelf altijd de vraag: wie zit er tegenover mij?”

“Dat mijn dochters uiteindelijk kunnen zeggen dat ik het goed heb gedaan.” Wanneer is het goed? “Het is goed wanneer zij gelukkig zijn. Zij zijn mijn grootste geschenk.”

“De omgeving veranderen. Ik zou teksten op de muren schrijven over het potentieel wat in iedereen zit. Ik zou trainingen en lezingen geven aan de gedetineerden die ze laten zien en bewust maken van wie ze zijn en hoe ze verantwoordelijkheid kunnen nemen om hun potentieel naar de oppervlakte te krijgen. Je verdient veel geld met drugs handelen. Maar wat is een alternatief? Hoe geef je een beter alternatief dan veel geld? Je moet ze iets anders bieden.”

“Dat mijn schaamte, angsten en kwetsbaarheden mijn grootste aanwinst zijn.”

“Liefde is onvoorwaardelijk.” Hoe leef je dat zelf? “Door mezelf te geven aan de mens en alles transparant en zichtbaar te maken. Althans, dat probeer ik, ik maak ook veel fouten.”

“Ik heb geleerd dat je tot succesvolle veranderingen kan komen ongeacht je huidige omstandigheden, als je maar bewust wordt gemaakt van je leiderschapspotentieel.”