Vapen steeds populairder onder Gelderse jongeren

Elektrische sigaretten zijn razend populair onder Gelderse tieners. Bij minstens een op de twaalf leerlingen in de tweede en vierde klas van het voortgezet onderwijs ligt zelfs verslaving op de loer.

Gelderse tieners vapen minimaal één keer per week. Het aandeel Gelderse jongeren dat regelmatig vapet ligt tot 520 procent hoger dan vier jaar eerder, blijkt uit onderzoek van Independer op basis van data van het RIVM en de GGD’s. 

“Vapen klinkt misschien hip en redelijk onschadelijk, maar vergis je niet. Het is namelijk niet zo onschuldig,” zegt Independer zorgexpert Mirjam Prins. Ze vult aan: “De damp van een e-sigaret bevat namelijk verslavende en schadelijke stoffen zoals nicotine, propyleenglycol, glycerol en aldehyden. Dit kan irritatie aan de keel en longen veroorzaken en mogelijk het hart- en vaatstelsel schaden.”

Ondanks de gezondheidsrisico’s heeft in Gelderland minstens 29,1 procent van de tweede- en vierdeklassers in het voortgezet onderwijs weleens een elektronische sigaret gebruikt. In de Gelderse GGD-regio Noord- en Oost-Gelderland ligt het percentage nog iets hoger: hier gaat het om 31,6 procent.

Wekelijks vapen: sterke stijging in Gelderland

Gelderland kent drie verschillende gezondheidsregio’s: Noord- en Oost-Gelderland, Gelderland-Zuid en Gelderland-Midden. In elke GGD-regio is het aandeel jongeren dat minstens één keer per week vapet in vier jaar tijd flink toegenomen. De sterkste stijging was er in Noord- en Oost-Gelderland, waar onder andere de gemeenten Apeldoorn en Doetinchem onder vallen. In dit district gaat het zelfs om een stijging van 520 procent, een ruime verzesvoudiging dus. Deze toename ligt een stuk hoger dan het landelijk gemiddelde (+405,6 procent). 

GGD-regio Gooi en Vechtstreek is op landelijk niveau koploper. Het aandeel wekelijks vapende tweede- en vierdeklassers is hier zelfs toegenomen met 671,4 procent. In de regio Amsterdam juist was de minst sterke toename, al is hier nog steeds sprake van een ruime verdubbeling (+165,4 procent). 

In deze gemeenten wordt het vaakst gevaped door jongeren

Het aandeel regelmatig vapende jongeren verschilt flink per gemeente. Van alle Gelderse gemeenten, vapet in Winterswijk en West Maas en Waal de grootste groep tweede- en vierdeklassers. Bijna een op de zes tieners in deze gemeenten gebruikt wekelijks een e-sigaret.

Dit is de top 10 Gelderse gemeenten:

1. Winterswijk en West Maas en Waal: In beide gemeenten vapet 13,9% van de jongeren wekelijks
2. West Betuwe: 13,1% van de jongeren vapet wekelijks
3. Rheden: 12,8% van de jongeren vapet wekelijks
4. Oost Gelre: 12,3% van de jongeren vapet wekelijks
5. Aalten: 11,9% van de jongeren vapet wekelijks
6. Druten en Epe: in beide gemeenten vapet 11,8% van de jongeren wekelijks
7. Bronckhorst: 11,7% van de jongeren vapet wekelijks
8. Brummen: 11,6% van de jongeren vapet wekelijks
9. Doesburg: 11,5% van de jongeren vapet wekelijks
10. Maasdriel: 11,4% van de jongeren vapet wekelijks

* Voor Rozendaal waren geen data beschikbaar

In Heumen (4,1 procent) ligt het percentage wekelijks vapende jongeren juist het laagst, gevolgd door Renkum en Hattem (beide 5,1 procent). Benieuwd hoe het zit in jouw gemeente of in de rest van het land? https://www.independer.nl/zorgverzekering/info/onderzoek/vapende-jongeren 

Stoppen met vapen? Er is professionele hulp beschikbaar

“Onderzoek laat zien dat elektrische sigaretten verslavender kunnen zijn dan ‘normale’ tabaksproducten. Dit maakt stoppen extra lastig. Veel jongeren weten niet dat zij gratis professionele hulp kunnen krijgen bij het stoppen. Dit wordt volledig vergoed vanuit de basisverzekering en kost geen eigen risico,” zegt Independer-expert Mirjam Prins.

“Jongeren zijn tot hun achttiende meeverzekerd bij hun ouders. Hulp bij stoppen met vapen is voor tieners dus helemaal gratis. De basisverzekering vergoedt elk jaar één poging om te stoppen. Lukt het niet in één keer of is een andere behandeling nodig? Dan kan een aanvullende verzekering extra dekking bieden.”